W wielu dziedzinach nauki często używane jest słowo wiarygodność. Według definicji to: „cecha kogoś lub czegoś niebudzącego wątpliwości i takiego, któremu można zaufać”. Jak odnieść to sformułowanie do wyników wyceny wartości hodowlanej buhajów?
Na stronie Instytutu Zootechniki w Balicach, przy wartościach liczbowych dla cech poddanych ocenie wartości hodowlanej, oprócz wartości liczbowej danej cechy, podana jest również powtarzalność wyrażona wartością liczbową w przedziale od 0,01 do 0,99. Jest to właśnie wiarygodność dla tej cechy. W wycenach buhajów publikowanych po angielsku używa się słowa „reliability”. Tu możemy zobaczyć liczby, takie jak w wycenie polskiej (0,01-0,99) lub wartości procentowe – do wartości 99%. To, co w wycenie polskiej ma parametr 0,99 jest równoznaczne w zapisie innych krajów z wartością 99%. Jak należy rozumieć te liczby? Zasada jest bardzo prosta – im wyższa wartość, czyli zbliżona do 1 lub 100%, tym większe prawdopodobieństwo uzyskania określonej wartości hodowlanej przodka u potomstwa w naszym stadzie (liczby 1 i 100% nie wystąpią w ocenie powtarzalności cechy, gdyż ze względu na skomplikowane mechanizmy dziedziczenia nie ma stuprocentowej pewności na odziedziczenie konkretnej cechy po przodku).
W wycenie genomowej wartości dla powtarzalności cech, ze względu na stopień odziedziczalności, mogą osiągnąć wartość maksymalnie do 0,75. Ten sam buhaj wyceniony genomowo może mieć powtarzalność dla wydajności mleka równą 0,73, dla % tłuszczu – 0,68, a dla współczynnika zapłodnienia jałówek – 0,28. Z chwilą pojawienia się córek buhaja, które są poddane kontroli użytkowości mlecznej, a co za tym idzie - ocenie wartości hodowlanej, powtarzalność (wiarygodność) wyceny buhaja znacząco rośnie. Często się zdarza, że buhaje wysoko wycenione genomowo, jednak z niższą powtarzalnością wyceny, przy przejściu na wycenę na córkach i znaczącym wzroście powtarzalności, niestety obniżają swoją wycenę wartości hodowlanej i notują spadki nawet o kilkadziesiąt punktów PF w wycenie polskiej. Pamiętać też trzeba, że przy przeliczaniu wyceny buhaja na bazy innych krajów, powtarzalność dla danej cechy maleje.
Pojawia się pytanie – czy wybrać wysoko wycenionego buhaja genomowego z niską wiarygodnością, czy zaufać buhajowi o niższym indeksie, ale wycenionemu na córkach z wysoką powtarzalnością wyceny?
Na to pytanie, analizując wszystkie za i przeciw, hodowcy muszą odpowiedzieć sobie już sami. My, jako firma dostarczająca nasienie, możemy pomóc w wyborze, tłumacząc hodowcom na czym polegają różnice i przedstawiając w naszej ofercie wiarygodne dane. Dlatego też, w najnowszym katalogu znajdziecie nowy piktogram „wiarygodność wyceny”. Znak ten przypisujemy buhajom, które swoją wycenę potwierdziły na co najmniej 200 córkach-krowach, a tym samym - użycie ich w hodowli zwiększa szansę na osiągnięcie sukcesów hodowlanych.