W ciągu ostatnich lat od wielu producentów słyszeliśmy, że „selekcja genetyczna w kierunku zwiększenia odporności na choroby racic nie nadejdzie szybko”. Ten czas w końcu nadszedł
W ciągu ostatnich lat od wielu producentów słyszeliśmy, że „selekcja genetyczna w kierunku zwiększenia odporności na choroby racic nie nadejdzie szybko”. Ten czas w końcu nadszedł – ocena wartości genetycznej pod względem zdrowotności racic jest już dostępna dla rasy holsztyńskiej.
Selekcja w kierunku zdrowotności racic stała się możliwa dzięki trwających w latach 2014-2017 badaniom, których celem była poprawa zdrowotności racic w kanadyjskich stadach bydła mlecznego. Zaledwie rok po zakończeniu tego projektu, Canadian Dairy Network (CDN) jest już w stanie przenieść uzyskaną wiedzę w teren w postaci oceny wartości genetycznej dla zdrowotności racic – indeksu, który promuje podwyższoną odporność na 8 kluczowych chorób racic.
Oprócz oceny wartości genetycznej dla zdrowotności racic są jeszcze 2 inne korzyści z projektu. Pierwszą jest rozbudowanie sieci zbieranych przez korektorów racic danych, które trafiają do Canadian DHI (Dairy Herd Improvement database – baza danych służąca doskonaleniu stad mlecznych) a następnie do CDN, gdzie są przechowywane w narodowej bazie danych. Drugą korzyścią jest możliwość opracowania interaktywnego raportu, dotyczącego zarządzania zdrowiem racic, który będzie dostępny dla hodowców w ciągu najbliższych kilku miesięcy.
Od wyceny genetycznej zapalenia skóry palca do ogólnego indeksu zdrowotności racic
Selekcja genetyczna w kierunku zwiększenia odporności na zapalenie skóry palca jest możliwa od grudnia 2017. Nowa wycena zdrowotności racic (HH, Hoof Health) stanie się podstawowym narzędziem selekcji i zastąpi wycenę zapalenia skóry palca. Jest to logiczna zmiana, ponieważ zapalenie skóry palca jest jedną z ośmiu chorób racic uwzględnionych w indeksie HH. Pełna lista schorzeń, zawartych w indeksie HH, została przedstawiona w tabeli 1. Częstotliwość występowania zapalenia skóry palca jest największa wśród wszystkich ośmiu rozpatrywanych chorób i wynosi ok. 17%. Wśród wszystkich krów poddanych korekcji racic, 46% przynajmniej raz doświadczyło choroby racic.
Genomowa wartość dla zdrowotności racic obliczana jest przy użyciu nowej metodologii, zwanej „pojedynczy krok” (Single-step), według której wartość genomiczna wyliczana jest jednocześnie na podstawie rodowodów, oceny osobniczej i informacji o genotypie. O wagach, jakie ma w indeksie zdrowotności 8 branych pod uwagę schorzeń racic, decyduje częstotliwość ich występowania i wartość ekonomiczna, jaką mają dla hodowców. Jako cecha funkcjonalna, zdrowotność racic będzie wyrażona jako oczekiwana wartość hodowlana (RBV – Relative Breeding Value) ze średnią 100 i zawierać się w przedziale od 85 do 115, gdzie wyższe wartości oznaczają lepszą odporność na problemy związane ze zdrowiem racic. Średnia wiarygodność dla cechy zdrowotności racic dla oficjalnie wycenionych buhajów będzie wynosiła ok. 75%.
Odziedziczalność każdej choroby przedstawiona została w Tabeli 1 i wynosi od 3% do 8%. Odziedziczalność ogólnego indeksu zdrowotności racic wynosi 9%, co oznacza, że zmienność w zakresie chorób racic u Holsztynów w 9% można przypisać genetyce. Korelacje poszczególnych schorzeń z ogólnym indeksem również przedstawiono w Tabeli 1. Choroby zakaźne, takie jak: zapalenie skóry palca, zapalenie skóry szpary międzypalcowej, gnicie rogu są wysoce skorelowane ze indeksem HH. Korelacje między zdrowotnością racic a chorobami niezakaźnymi, takimi jak: wrzód podeszwy, martwica palca, choroba białej linii, wylewy w podeszwie, przerostowe zapalenie skóry szpary międzypalcowej są bardziej zróżnicowane. Martwica palca i choroba białej linii mają najniższą korelację z indeksem zdrowotności racic, ponieważ każda z nich jest ujemnie skorelowana z trzema zakaźnymi chorobami racic. Ogólnie, korelacja pomiędzy indeksem HH oraz indeksami LPI i Pro$ wynosi 58%. Oznacza to, że selekcja na podstawie dowolnego z tych kanadyjskich indeksów będzie równocześnie skutkować poprawą zdrowotności racic.
Ponieważ głównym celem klasyfikacji jest mobilność zwierzęcia, bazująca na dobrej budowie nóg i racic, a nie na zdrowotności racic, zależność pomiędzy zdrowotnością racic a budową nóg i racic jest niska do średniej. Najwyższe z tych zależności przedstawiono w tabeli 2. Inne ciekawe korelacje z indeksem HH to korelacja z długością życia w stadzie – 49% i korelacja z zawartą w indeksie LPI produkcją – 42%.
Selekcja w kierunku zdrowotności racic
Selekcja w kierunku zdrowotności racic doprowadzi do zwiększenia odporności na 8 kluczowych chorób. Zobrazowane jest to na Wykresie 1, który pokazuje zależność między wyceną wartości hodowlanej buhajów, dotyczącą zdrowotności racic, a procentem córek, u których nie występowało zapalenie skóry palca. Buhaj, którego wartość hodowlana dla zdrowotności racic wynosi 100 będzie miał ok. 84% zdrowych córek. Innymi słowy, średnio u 16% poddanych korekcji racic krów zdiagnozowane będzie zapalenie skóry palca.
Selekcja w kierunku zdrowotności racic ma zróżnicowany wpływ na częstotliwość występowania 8 chorób zawartych w indeksie HH. Ostatnia kolumna w Tabeli 1 przedstawia spodziewany, procentowy wzrost zdrowotności córek na każde dodatkowe 5 punktów wartości indeksu HH. Jako przykład porównajmy 2 buhaje, u których indeksy zdrowotności racic wynoszą 100 i 110. Zgodnie z Tabelą 1, możemy się spodziewać, że buhaj z indeksem HH równym 110 będzie miał o ok. 9%, 6% i 2% więcej zdrowych córek, jeśli chodzi o zapalenie skóry palca, wrzód podeszwy i wylewy w podeszwie, w porównaniu do buhaja z indeksem HH równym 100.
W związku z faktem, że problemy z racicami mają duży wpływ na produkcję, zdrowotność zwierząt i ich dobrostan, indeks zdrowotności racic jest narzędziem, którego hodowcy będą chętnie używać. Od grudnia 2018 indeks zdrowotności racic jest dostępny pod postacią nowej cechy funkcjonalnej. W następnych miesiącach, na stronie internetowej CDN, po wybraniu zakładki „zdrowie” w wycenie dowolnego buhaja rasy holsztyńskiej, będzie można znaleźć oczekiwane wartości hodowlane dla wszystkich ośmiu chorób racic uwzględnionych w indeksie HH.
Author: Lynsay Beavers, Industry Liaison, CDN Brian Van Doormaal, General Manager, CDN
Date: November 2018